Wat is asbest?
Asbest is een natuurlijk product dat is opgebouwd uit fijne, microscopische vezels. Inmiddels weten we dat dit materiaal grote gezondheidsrisico’s en -klachten zoals ademhalingsproblemen en longkanker met zich meebrengt. Daarom is asbest sinds 1998 verboden. Toch vind je het ook nu nog in allerlei producten en constructies terug.
Er zijn maar liefst 3500 producten bekend die asbest bevatten. Vooral in gebouwen en bouwmaterialen vind je dit materiaal nog veel terug. Dus of je nou bouwvakker, elektricien of monteur bent; de kans is aanwezig dat je asbest tegen komt.
Soorten asbest
Van nature zijn er zes soorten asbest; wit, blauw, bruin, geel, grijs en groen. Na de verwerking is dit echter niet meer te onderscheiden. Daarom kunnen we het best onderscheid maken op basis van:
- Hechtgebonden asbestvezels: deze zitten vast in een ander materiaal, meestal cement. Bekende voorbeelden zijn golfplaten, eterniet wandplaten en buizen voor riool, gas- en waterleiding
- Niet-hechtgebonden asbestvezels: zijn niet in een ander materiaal vastgezet. Hierdoor is de kans op vrijkomen van asbestvezels aanzienlijk groter. Niet-hechtgebonden asbest moet dan ook altijd afgedekt of verwijderd worden. Je vindt het onder andere in vinylzeil, isolatieplaten en spuitasbest
De meest voorkomende vormen van asbest zijn:
- Asbestcement zoals golfplaten, bouwmaterialen en waterleidingen
- Asbestpapier/ karton zoals plaatmateriaal en vloerbedekking
- Asbestremvoeringen van auto’s, vrachtwagens en bussen
- Asbestisolatie van leidingen, ketels en schepen
- Asbesthoudende pakkingen in de industrie en verwarming
Tip: meer weten over asbest herkennen? Kijk dan op de site van Ovam.
Asbest gevonden. Wat nu?
Tijdens je werk kun je dus geconfronteerd worden met asbest. Zelfs als je op een kantoor werkt. De kans is echter het grootste voor beroepen die zich bezig houden met slopen, renoveren of onderhoud (voorbehandelen, schilderen of aanboringen maken in asbestcementleidingen) en asbestverwijderingsbedrijven.
Als je asbest aantreft dien je het werk stil te leggen en de werkplek af te zetten. Vervolgens dien je een erkend bedrijf voor het asbestverwijdering in te schakelen. Deze bepaalt onder andere de risicoklasse van de sanering en stelt een saneringsplan op. De verwijdering van asbest moet bij een ambtenaar van de FOD WASO aangemeld zijn.
Wie het daadwerkelijke verwijderen van het asbest mag doen hangt van de situatie af. Over het algemeen geldt dat simpele en relatief veilige verwijdering van hechtgebonden asbesttoepassingen door een werknemer met het jaarlijkse opleidingsattest “eenvoudige handelingen” gedaan mag worden. Is het asbest echter beschadigd, ernstig verweerd of niet-hechtgebonden? Dan mag het enkel door een professionele asbestverwijderaar gedaan worden. Lees meer over de regels op Ovam.be.
Veilig asbest verwijderen
Vanzelfsprekend moet de persoonlijke veiligheid bij het verwijderen van asbest goed geregeld zijn. Zowel 
persoonlijke beschermingsmiddelen voor asbestverwijdering als algemene veiligheidsmaatregelen zijn dan ook essentieel. Onderstaand meer over de benodigde zaken:
Ogen en longen – adembescherming
Qua adembescherming bij asbest zijn er verschillende opties. De juiste keuze hangt onder andere af van de risicoklasse van het asbestsanering. Let op de volgende zaken:
- Wegwerpmasker FFP3: deze eenmalige ademmaskers zijn enkel geschikt voor incidentele, kortdurende werkzaamheden en voor mensen zonder stoppels of baard.
- Halfgelaatsmasker met P2 filter: deze maskers sluiten beter op het gezicht aan dan de wegwerpmaskers, maar bieden niet dezelfde veiligheid als een volgelaatmasker. Daarom niet geschikt voor dagelijks gebruik in een omgeving met asbest.
- Volgelaatsmasker met P3 filter: geschikt/vereist als je dagelijks in omgevingen met asbest werkt.
- Motorgedreven veiligheidsmasker: geschikt voor dagelijks werken met asbest. Dit type masker blaast een grote hoeveelheid lucht in het masker waardoor een overdruk ontstaat. Hierdoor is het onmogelijk voor asbestvezels om binnen te dringen. Ook is een motorgedreven ademmasker geschikt voor mensen met een baard.
Werk je niet met een volgelaatsmasker? Bescherm je ogen dan met een veiligheidsbril.
Meer weten over adembescherming? Lees dan onze blog over adembescherming met handige tips.
Lichaam – overall
Bescherm je lichaam met een wegwerpoverall met capuchon. Deze voorkomt direct contact tussen het asbest en je lichaam. Let erop dat de capuchon goed op het hoofd en eventueel de adembescherming aansluit.
Handen – niet-doorlatende handschoenen
Bescherm je handen met niet-doorlatende handschoenen. Zorg er hierbij voor dat je de handschoen goed aan je overall vastmaakt.
Voeten – niet-doorlatende werklaarzen
Kies voor niet-doorlatende werklaarzen om ook je voeten goed te beschermen. Maak ook deze goed vast aan je overall.
Een veilige omgeving bij asbestsanering
Tijdens de verwijdering van het asbest is het gebruik van een bezem verboden. Een stofzuiger voor schadelijke stoffen zoals de HZ (Hazardous Dust) serie is hier de juiste keuze en helpt voorkomen dat asbestdeeltjes onnodig in de ruimte rondzweven. Daarnaast is dit apparaat onmisbaar om de ruimte goed te reinigen. En het asbest 
afvoeren? Die vervoer je veilig in speciale afvalzakken of een palletkist conform de ADR/UN norm.
Vergeet ook randzaken zoals waarschuwingsborden niet. Zeker bij een risicovolle activiteit als asbest verwijderen is het belangrijk dat je de anderen proactief informeert. Zorg daarnaast voor douche-units zodat werknemers direct kunnen douchen. Tot slot: vinden de werkzaamheden op hoogte plaats? Neem dan de juiste maatregelen om valgevaar te voorkomen.
Overigens is naleving van de regels niet enkel belangrijk voor de gezondheid, maar ook voor de financiële gevolgen. De boetes kunnen namelijk oplopen tot maar liefst tienduizenden euro’s.
Werkwijze asbest saneren
Zoals eerder gezegd is de kans bij sommige beroepen groot dat je met asbest te maken krijgt. Ga je aan de slag met het (ondersteunen bij het) verbouwen, renoveren of slopen van een pand? Onderneem dan de volgende stappen:
- Laat asbest inventariseren door een erkende asbestverwijderaar. Deze moet hier erkend zijn door de Minister Van Werk
- Bepaal of het asbest verwijderd moet worden of niet
- Maak een sloopmelding of vraag een vergunning aan
- Bepaal wie het asbest moet weghalen. Gaat het om niet-hechtgebonden of zwaar verweerde asbestproducten? Dan mag enkel een erkend bedrijf dit doen
Manutan werkt voor jouw veiligheid
Tot zover de informatie en tips voor het verwijderen van asbest. Meer weten over veilig werken? Bekijk dan ook onze andere blogs en bekijk onze veiligheidsartikelen i.v.m. asbest. Wij dragen graag bij aan een betere veiligheid bij jou op de werkplek.
Manutan helpt je graag
Meer weten? Op onze blog verzamelen we handige info, advies en praktische tips. Zo kun je je werkplek duurzaam en ergonomisch inrichten, en optimaal laten functioneren.
Vind je niet wat je zoekt? De helpdesk van Manutan staat altijd voor je klaar met extra info en advies op maat. Vul hieronder je gegevens in en bezorg ons je vraag. We helpen je zo snel mogelijk verder.
"*" geeft vereiste velden aan
