Een duurzame werkplek

Verduurzaming valt uiteen in verschillende aspecten, die we in dit artikel stuk voor stuk zullen behandelen:

• Voor kwaliteit kiezen, of voor duurzame producten (wanneer je langer toekomt met een product, verklein je de afvalberg en spaar je de grondstoffen uit die nodig zouden zijn voor de aanmaak van een nieuw product).
• Voor milieuvriendelijke producten kiezen (let bijvoorbeeld op keurmerken en logo’s die aangeven dat een product kan gerecycleerd worden).
• Afval beperken en het liefst helemaal vermijden. Indien ‘zero waste’ niet haalbaar is: je afval scheiden om recycleren te vergemakkelijken. Steek gerust je licht op in onze whitepaper over afvalbeheer in organisaties.
• Voor bedrijven: maatschappelijk verantwoord ondernemen (dat wil zeggen: ondernemen met respect voor People Planet & Profit).

Klaar voor verduurzaming? Bereken eerst je ecologische voetafdruk. Die kan vast nog een stukje kleiner!

Energie besparen op de werkplek

Duurzame energie is natuurlijk de beste keuze – denk aan zonnepanelen – maar ongeacht de energiebron komt het erop aan om geen energie te verkwisten. Energie besparen op de werkplek vraagt meestal niet om grote inspanningen, maar is eerder een kwestie van gewoonte. Begin bijvoorbeeld met het in kaart brengen van je energieverbruik met behulp van een energieverbruiksmeter. Dankzij dit toestel dat het energieverbruik meet in watt en duur, krijg jij zicht op je energiekosten.

De volgende stap staat in het teken van energiebesparing. Energie besparen doe je zo:

• Gebruik een timer-stopcontact (een stopcontact dat je toestellen buiten de werkuren automatisch uitschakelt).
• Vermijd de sluimerstand en schakel toestellen zoals een computerscherm volledig uit. Laat je hierin eventueel bijstaan door een standby-killer.
• Installeer verlichting met sensors, zodat de lampen zichzelf uitschakelen als er geen beweging op de vloer meer is.
• Vervang alle lampen door ledlampen (let op het energielabel: A++ is het zuinigst), zoals:
  • ledbouwlampen
  • ledverlichting buiten
  • ledlampen op kantoor

Duurzame materialen en middelen

Duurzame materialen gebruiken op de werkplek is natuurlijk milieuvriendelijk. Ze gaan langer mee en zijn bij de productie minder belastend voor het milieu. Denk bijvoorbeeld aan duurzaam hout, dat je kunt herkennen aan de FSC- en PEFC-labels.

Maar ook voor je kantoor-, magazijn-, en werkplaatsmiddelen opteer je het best voor kwaliteit. Dit criterium is, naast de levensduur en een lange garantietermijn, overigens doorslaggevend voor de meeste aankopers. Wist je dat we bij Manutan bijvoorbeeld tien jaar garantie geven op de huismerkproducten om hun uitstekende kwaliteit te onderstrepen?

Tot slot doe je er goed aan om voor biologische producten te kiezen, zoals biologische schoonmaakmiddelen.

• Koop allesreinigers van milieuvriendelijke merken die gemaakt zijn van biologisch afbreekbare middelen van plantaardige oorsprong.
• Kies consequent voor alternatieven die mens- en milieuvriendelijk zijn. Zo kun je bijvoorbeeld perfect schoonmaken met bruine zeep, of soda gebruiken om te ontvetten en te desinfecteren.
• Bied biologisch afbreekbaar afwasmiddel aan in de bedrijfskeuken.

Leven zonder afval … en werken zonder afval!

Duurzame bedrijven beperken hun hoeveelheid afval tot een minimum. Je kunt onder meer aan afvalpreventie op de werkvloer doen door te opteren voor duurzame producten. Dit betekent:

• producten aanbieden die je kunt hergebruiken, zoals een drinkbeker en een waterfles (of een leuke koffiemok, ideaal om nieuwe medewerkers mee te verwelkomen).
• producten niet voor iedereen aankopen, maar delen onder het motto: “Hoe minder spullen, hoe minder afval!” Leg alle deelbare spullen, van gereedschap tot kantoorartikelen, in een deelkast om de deeleconomie op het werk te promoten.
• bij de aankoop van producten al rekening houden met de mogelijkheid tot reparatie (zodat je ze niet meteen hoeft weg te gooien als ze mankementen beginnen te vertonen).

Een ander belangrijk afvalproduct dat ook vermeden (lees: hergebruikt) kan worden, zijn batterijen. Je kunt je batterijen inleveren of kiezen voor oplaadbare batterijen. Herbruikbare batterijen kun je tot wel honderd keer herladen – tenminste, als je ze oplaadt met de juiste batterij-oplader.

Daarnaast is het perfect mogelijk om, vooral op kantoor, papierafval te vermijden door dubbelzijdig te printen en andere tips voor zuinig printen toe te passen. Tot slot help je het milieu een handje door te kiezen voor gerecycleerd papier en door te noteren op whiteboards in plaats van op papier. Zo’n whiteboard kun je makkelijk afvegen, en daarna begin je gewoon opnieuw te noteren!

Duurzame mobiliteit

Auto’s zijn een belangrijk bron van CO₂-uitstoot. Je kunt je ecologische voetafdruk aanzienlijk beperken door naar het werk te carpoolen (samenkomen doe je gewoon op carpoolplaatsen onderweg), door af en toe thuis te werken (als je organisatie het toelaat), door te fietsen of het openbaar vervoer te nemen.

Met de fiets naar het werk gaan heeft tal van voordelen. Zo krijgt je weerstand er een boost van, waardoor je beter beschermd bent tegen ziektes dan collega’s die de auto nemen. Werkgevers kunnen hun medewerkers aanmoedigen om te fietsen door hen te verwennen met een degelijke fietsenstalling en door een bedrijfsfiets aan te bieden in plaats van een bedrijfswagen. Een fiets leasen of een e-bike leasen maakt normaal gezien deel uit van een heus fietsplan, en zo’n fiets van het bedrijf ter beschikking stellen is een bijzonder slimme zet. De aankoop van de fietsen is om te beginnen voor 120% fiscaal aftrekbaar. Bovendien worden fietsen van de zaak onderhouden en hersteld, zodat werknemers zelf niet meer naar de fietsenmaker hoeven. De medewerker die voor dit systeem kiest, moet in ruil rekening houden met een kleine inhouding op zijn brutoloon.

De juiste inrichting

De inrichting van de werkplek heeft een grote invloed op het welzijn van medewerkers. Het kan ze in grote mate inspireren en motiveren.

We hadden het onder meer al over het belang van (led)verlichting, maar een magazijn of kantoor inrichten dat energiezuinig én comfortabel is, vraagt om wat meer inspanningen.

• Zet voldoende planten op kantoor (bij voorkeur luchtzuiverende planten)
• Installeer een waterkoeler: een duurzaam alternatief voor flessenwater dat medewerkers bovendien aanmoedigt om niet meteen naar frisdrank te grijpen. 
• Richt buiten een ontspanhoekje in (loungebanken nodigen medewerkers bijvoorbeeld uit om regelmatig een luchtje te scheppen)
• In de zomer kun je eventueel buiten werken of minstens even buiten lunchen

Het werkklimaat verdient evengoed  ook de nodige aandacht – van respect voor de maximale temperatuur (ook wanneer het buiten erg warm is) tot de installatie van de juiste afzuiging. Wist je bijvoorbeeld dat het sickbuildingsyndroom, dat veroorzaakt wordt door een slecht binnenklimaat, in maar liefst een op de drie gebouwen voorkomt? Dit syndroom omvat een hele resem gezondheidsklachten, zoals hoofdpijn, droge ogen, keelpijn, droge huid, vermoeidheid en concentratieproblemen, die je kunt vermijden door onder meer goed te ventileren, te investeren in een klimaatbeheersingssysteem en de luchtvochtigheid op peil te houden (tussen de 40 en 65 procent).

Sfeer op het werk

Een aangename sfeer tussen collega’s komt hun welzijn en productiviteit ten goede. En sfeer op het werk begint bij … goeie koffie (bij voorkeur Fairtrade koffie natuurlijk). Klinkt dit vreemd? Het is wel degelijk zo dat koffie in hoge mate het werkplezier bepaalt!

Verder kun je voor een fijne werksfeer zorgen door activiteiten in elkaar te boksen:

• een bedrijfsdrink organiseren
• themafeestjes plannen, bijvoorbeeld naar aanleiding van een EK
• een zomerse bedrijfsdrink op touw zetten

Leuke collega’s staan niet alleen garant voor plezier op het werk, maar ook na de uren: maar liefst 40 procent van de werknemers ziet zijn collega’s ook buiten het werk.

Duurzame inzetbaarheid

Tot slot waken duurzame bedrijven over het welzijn van hun mensen door te investeren in ergonomie en door te werken aan duurzame inzetbaarheid. Dat laatste betekent dat medewerkers zo lang mogelijk gezond aan het werk blijven door:

• Op de juiste manier te werken, zowel op kantoor als thuis
• aangepast werk te doen (de eigenschappen van werknemers, zoals hun gezondheid en competenties, moeten in lijn gebracht worden met die van de werkomgeving (denk aan de veiligheid en de functievereisten))
• veel aandacht te geven aan ergonomie in de werkplaats, het magazijn of op kantoor
• de mogelijkheid tot sporten op de werkvloer te benutten